Bijdragen aan de energietransitie

Provincies hebben een belangrijke rol in de ruimte, vooral bij vraagstukken die de gemeentegrenzen overschrijden. Denk aan bovenregionale warmtebronontwikkeling, maar ook aan het oplossen van knelpunten (zoals netcongestie) in de energie-infrastructuur en het ontwikkelen van een toekomstbestendig energienetwerk. Het Rijk heeft de regie in projecten op nationale schaal. De provincie is het bevoegd gezag voor windparken met een capaciteit tussen de vijf en honderd megawatt. De provincie faciliteert het programmabureau van de Regionale Energie Strategieën (RES'en) dat zorgt voor zowel de ambtelijke als bestuurlijke regie. Een belangrijk aspect van de provinciale rol is het ondersteunen van gemeenten en andere partijen bij het versnellen van de energietransitie.

1. We realiseren hernieuwbare energieproductie, zoals zonne-energie en windenergie, en verminderen de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen die bijdragen aan de opwarming van de aarde. We streven naar minimaal 50 procent lokaal eigendom bij hernieuwbare energieprojecten.
2. We bevorderen de warmtetransitie.
3. We bevorderen verduurzaming van bedrijventerreinen en (onder andere) de glastuinbouw.
4. Er moet een duurzaam en toekomstig energiesysteem zijn. Dat vraagt om ruimte in de provincie, voor de infrastructuur en eventuele opslagsystemen. We zorgen voor de ruimtelijke besluitvorming die nodig is om versneld de energie-infrastructuur uit te breiden en innovatieve oplossingen te ontwikkelen. We dragen bij aan de waterstoftransitie.

1.1 Voorheen lag de focus op het zoeken naar locaties voor de opwekking van duurzame energie. Nu ligt de focus op de uitvoering van de Regionale energie strategieën (RES’en). De provincie ondersteunt en faciliteert dit proces.
2.1 Om het huidige elektriciteitsnet optimaal te benutten, ondersteunen we individuele en collectieve slimme netoplossingen. Dat doen we via kennisontwikkeling, subsidies en advisering door experts.
2.2 We ondersteunen gemeenten bij de warmtetransitie, onder andere via het Servicepunt Duurzame Energie (SPDE). Het SPDE ondersteunt gemeenten bij het vernieuwen van de transitievisies warmte (TVW) en het omzetten ervan naar een warmteprogramma. Daarnaast gaat het SPDE gemeenten extra ondersteunen bij het daadwerkelijk verduurzamen van de warmtevoorziening van wijken.
2.3 We ondersteunen gemeenten bij het ontwikkelen van warmtenetten, dat is namelijk een complex proces waarmee forse investeringen gemoeid zijn.
3.1 Met het energiebespaarakkoord hebben gemeenten, provincie en Omgevingdiensten afspraken gemaakt om bedrijven via stimulerend toezicht te wijzen op hun plicht om energiemaatregelen te implementeren. Deze aanpak zetten we voort in 2025.
4.1 In 2025 gaan we verder met het versneld realiseren van geplande netuitbreidingen. De provincie maakt afspraken over de procesplanning met gemeenten (veelal het bevoegd gezag), het Rijk (bevoegd gezag voor de grote infrastructurele projecten) en netbeheerders. De Energyboard monitort deze afspraken.
4.2 Met Rijk en gemeenten werkt de provincie aan de ruimtelijke inpassing van de grote infrastucturele projecten.  
4.3 We stellen op basis van een energievisie een provinciaal Meerjarenprogramma Infrastructuur Energie en Klimaat (pMIEK) vast. Hierin staat welke infrastructurele projecten prioriteit krijgen om voorbereid te zijn op het energiesyteem in 2050. De netbeheerders gebruiken dit pMIEK voor de investeringsplannen die begin 2026 worden vastgesteld.
5.1 Voor waterstof geeft de provincie invulling aan de waterstofstrategie Noord-Holland, die we in 2024 opstellen. Onderdelen van deze strategie zijn in elk geval:
Het uitvoeren van het Noord-Hollandse Convenant Waterstof in Zware Mobiliteit.
Het stimuleren van waterstof in de binnenvaart via RH2INE en CONDOR.
Een actieve deelname in de ontwikkeling van een nationaal waterstofnetwerk in Noord-Holland (NZKG en leiding vanaf NZKG naar Rotterdam).
5.2 Daarnaast ondersteunen we het projectbureau NZKG en het Ontwikkelingsbedrijf NHN en/of de New Energy Coalition bij de coördinatie van de waterstofontwikkelingen. Via de omgevingsdiensten verzorgt de provincie de vergunningstrajecten.

• Vanaf het jaar 2024 is er voor energie een structureel budget ontvangen vanuit het coalitieakkoord. Daardoor zullen de lasten vanaf 2025 voornamelijk worden gedekt vanuit het structurele budget en niet vanuit de reserve. Maar in 2024 wordt nog wel gebruik gemaakt van het budget uit de reserve. Dit is voornamelijk voor uitvoeringsregelingen die in 2023 zijn opgesteld en doorlopen in 2024. Voor de uitvoeringsregeling aardwarmte onderzoek is € 4 miljoen opgenomen vanuit de begroting en voor de uitvoeringsregeling warmtetransitie gebouwde omgeving NH gaat het om € 1 miljoen.

• In 2024 is ook nog vanuit de reserve budget opgenomen voor kleinere uitvoeringsregelingen en uitvoeringskosten. Dit verklaart het resterende verschil van € 2,5 miljoen.
• Naar aanleiding van motie 58-2024 ‘verduurzamen van maatschappelijk vastgoed is belangrijk’ is in 2025 €1,5 mln. opgenomen voor het verduurzamen van maatschappelijk vastgoed.